Opinión Bolivia

  • Diario Digital | martes, 23 de abril de 2024
  • Actualizado 15:36

CH´UWAYAKITU PARLARINQA: UNIDAD, IGUALDAD, INCLUSIÓN, DIGNIDAD NISQAMANTA

CH´UWAYAKITU PARLARINQA: UNIDAD, IGUALDAD, INCLUSIÓN, DIGNIDAD NISQAMANTA



 Ch´uwayakitu sach´ach´aman jatunchik raphikuna japhirisqa usqhayllata purichkan.

Runakuna rakhu sach´a urupi, p´isqukuna sach´a patapi. Jatun qutuchakuypi kachkanku.

Ch´uwayakitu chayaytawan, rakhu ku´lluman jatun raphikunata k´achkachin. Chanta jinata parlariy:

¿imaynalla wawqimasikuna?, tawa p`unchawpi t´ukurisunchik chay chunka jisq`unniyuq valores del Estado Plurinacional nisqamanta.

kay jatun qutuchakuypi kunan chay valores UNIDAD, IGUALDAD, INCLUSIÓN, DIGNIDAD sutichasqamanta yacharisunchik. Imaraykuchus ñuqanchik kawsana jatun kamachiyma jina. Chayrayku imachus chay valores nisqata yachana tiyan:

UNIDAD.- Niyta munan jukruna jinalla kananchik tiyan. Ñuqanchik ukhupi mana maqanakuy, phiñanakuy, ch`aqmakuna ima kananchu tiyan.

Tukuy runakuna juk yanllata purispa ñawpaqma tanqasuchik

programas, proyectos sutichasqata, ajinamanta chay sumaq kawsayta t`ikarichisunman.

IGUALDAD.- Jatun kamachiy nin: tukuy runakunaqa kikin kanchik, mana kanchu runa ñawpaq, runa iskay ñiqi, runa kimsa ñiqi ima.

Mayqin runallapis kamachiq kananpaq akllachikunman. Kay pachapiqa runakuna yuraqkuna, yanakuna, jatunkuna, juch`uykuna, tullukuna, wirakuna, k`ach`itukuna, millaykuna, sumaq yachayniyuqkuna, mana yachayniyuqkuna ima, kikin kanku.

INCLUSIÓN.- Niyta munan nipi runakunata t`aqankumanchu ima llamk`aymantapis. Runakunata chay naciones y pueblos indígena originarios, afro bolivianos sutichasqakuna llamk`ayman incluinanku tiyan. Ayllupi waqikuna jina kawsananku. Runakuna ukhupi mana chiqñikuy kananchu tiyan.

DIGNIDAD.- Niyta munan, runataqa qhawana tiyan runata jina mana uywata jinachu, Runaqa yachayniyuq, aylluyuq, sunquyuq, nunayuq ima. Ñawpataqa runataqa discriminaq kanku. Chayrayku runataqa khuyanawan runachana tiyan.

Parlay tukuchispa, Ch`uwayakitu mañarin sindicatokunata qutuchakuspa jamut`arinankuta, rimarinankuta ima. Chaymantataq samarinkichik k`ayakama, nin.